Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası
İnsan resursları və elmmetrik məlumatlar bazası
İnsan resursları və elmmetrik məlumatlar bazası
Nuray Əliyeva
ANAS_2656
Elmi fəaliyyət
Qeyd: Elmi işlərin xülasələri əsasında süni intellekt (Gemini AI) tətbiqi ilə tərtib olunmuşdurÜmumi xülasə (AI):
Filologiya elmləri doktoru, dosent Nuray Əliyeva, Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının (AMEA) Naxçıvan Bölməsinin Dilçilik şöbəsində baş elmi işçi vəzifəsində çalışır. Onun elmi fəaliyyəti əsasən Azərbaycan dilinin dialekt və şivələrinin, xüsusilə Naxçıvan bölgəsinin dialektlərinin tədqiqinə yönəlmişdir. Google Scholar platformasında 12 sitat indeksinə və 2 h-indeksinə malikdir, 24 nəşri vardır. Professor Əliyeva, Naxçıvan dialektlərinin leksikasını, frazeologiyasını, etnoqrafik aspektlərini və tarixi-linqvistik xüsusiyyətlərini tədqiq edir. Onun araşdırmaları, çörək bişirmə terminologiyası və heyvan adları kimi sahələr də daxil olmaqla, Naxçıvan dialektlərinin zənginliyini və Azərbaycan dilinin dialektlərinin təsnifatındakı yerini aydınlaşdırmağa yönəlmişdir. Əliyevanın elmi araşdırmaları həm də regionun dil ənənələrinin qorunub saxlanmasına və inkişafına töhfə verir.
Nuray Aliyeva, Doctor of Philology, Associate Professor, is a Leading Researcher at the Linguistics Department of the Nakhchivan Branch of the Azerbaijan National Academy of Sciences (ANAS). Her scholarly work focuses on the study of dialects and vernaculars of the Azerbaijani language, particularly the dialects of the Nakhchivan region. She has a citation index of 12 and an h-index of 2 on Google Scholar, with 24 publications. Professor Aliyeva investigates the lexicon, phraseology, ethnographic aspects, and historical-linguistic features of the Nakhchivan dialects. Her research aims to clarify the richness of Nakhchivan dialects and their place in the classification of Azerbaijani dialects, including areas such as bread baking terminology and animal names. Aliyeva's scientific research also contributes to the preservation and development of the region's linguistic traditions.
Нурай Алиева, доктор филологических наук, доцент, является ведущим научным сотрудником Отдела языкознания Нахчыванского отделения Национальной Академии Наук Азербайджана (НАНА). Ее научная деятельность сосредоточена на изучении диалектов и наречий азербайджанского языка, в частности, диалектов Нахчыванского региона. Она имеет индекс цитирования 12 и h-индекс 2 в Google Scholar, с 24 публикациями. Профессор Алиева исследует лексику, фразеологию, этнографические аспекты и историко-лингвистические особенности нахчыванских диалектов. Ее исследования направлены на выяснение богатства нахчыванских диалектов и их места в классификации азербайджанских диалектов, включая такие области, как терминология выпечки хлеба и названия животных. Научные исследования Алиевой также вносят вклад в сохранение и развитие языковых традиций региона.
Nuray Aliyeva, Doctor of Philology, Associate Professor, is a Leading Researcher at the Linguistics Department of the Nakhchivan Branch of the Azerbaijan National Academy of Sciences (ANAS). Her scholarly work focuses on the study of dialects and vernaculars of the Azerbaijani language, particularly the dialects of the Nakhchivan region. She has a citation index of 12 and an h-index of 2 on Google Scholar, with 24 publications. Professor Aliyeva investigates the lexicon, phraseology, ethnographic aspects, and historical-linguistic features of the Nakhchivan dialects. Her research aims to clarify the richness of Nakhchivan dialects and their place in the classification of Azerbaijani dialects, including areas such as bread baking terminology and animal names. Aliyeva's scientific research also contributes to the preservation and development of the region's linguistic traditions.
Нурай Алиева, доктор филологических наук, доцент, является ведущим научным сотрудником Отдела языкознания Нахчыванского отделения Национальной Академии Наук Азербайджана (НАНА). Ее научная деятельность сосредоточена на изучении диалектов и наречий азербайджанского языка, в частности, диалектов Нахчыванского региона. Она имеет индекс цитирования 12 и h-индекс 2 в Google Scholar, с 24 публикациями. Профессор Алиева исследует лексику, фразеологию, этнографические аспекты и историко-лингвистические особенности нахчыванских диалектов. Ее исследования направлены на выяснение богатства нахчыванских диалектов и их места в классификации азербайджанских диалектов, включая такие области, как терминология выпечки хлеба и названия животных. Научные исследования Алиевой также вносят вклад в сохранение и развитие языковых традиций региона.
Tədqiqat maraqları (AI):
Azərbaycan dialektologiyası, Türk dilləri, Leksikologiya, Frazeologiya, Dialektlərin etnoqrafiyası
İxtisas sahələri (AI):
Azərbaycan dialektologiyası, Türk dilləri, Leksikologiya, Frazeologiya, Dialektlərin etnoqrafiyası
Şəxsi məlumatlar
Tam Adı:
Nuray Yadigar qızı Əliyeva
Elmi dərəcə:
Filologiya elmləri doktoru
Elmi ad:
Dosent
Təvəllüd:
Ünvan:
Telefon:
Email:
İş yeri məlumatları
Təşkilat / Şöbə:
Naxçıvan Bölməsi / Dilçilik şöbəsi
Vəzifə:
Baş elmi işçi
Əsas iş yeri:
Bəli
İşləmə müddəti:
1 Yanvar 2024 –
H/h
| İşin adı | Jurnalın adı, Nəşriyyat, cild, N | Müəlliflər | İstinad sayı | Nəşr tarixi | Abstrakt və oxşar məqalələr |
|---|---|---|---|---|---|
| MEANING TYPES OF FRAZEOLOGICAL UNITS IN NAKHCHIVAN DIALECTS AND ACCENTS | Linguistic Researches /N: 2 | Nuray Aliyeva | 0 | 2019 |
Phraseological units in Nakhchivan dialects and accents …
Phraseological units in Nakhchivan dialects and accents of the Azerbaijani language were widely researched in the
Daha çox
Əlaqəli məqalələr(Google) |
| Tarix | Ümumi Məqalə sayı | Ümumi İstinad sayı | h index | i10 index |
|---|---|---|---|---|
| 1 Noyabr 2025 | 24 | 14 | 2 | 0 |
| 1 Oktyabr 2025 | 24 | 14 | 2 | 0 |
| 1 Sentyabr 2025 | 24 | 14 | 2 | 0 |
| 1 Avqust 2025 | 24 | 12 | 2 | 0 |
| 1 İyul 2025 | 25 | 11 | 2 | 0 |
| 1 İyun 2025 | 25 | 11 | 2 | 0 |
| 1 May 2025 | 25 | 11 | 2 | 0 |
| 1 Aprel 2025 | 25 | 11 | 2 | 0 |
| 1 Mart 2025 | 25 | 11 | 2 | 0 |
| 1 Fevral 2025 | 25 | 11 | 2 | 0 |
| 1 Yanvar 2025 | 25 | 11 | 2 | 0 |
Content for WOS.
| İşin adı | Jurnalın adı, Nəşriyyat, cild, N | Müəlliflər | İstinad sayı | Nəşr tarixi | Abstrakt və oxşar məqalələr |
|---|---|---|---|---|---|
| NAXÇIVAN DİALEKT VƏ ŞİVƏLƏRİNİN LÜĞƏTİ | book | Əbülfəz Quliyev, Nuray Əliyeva | 7 | 2017 |
Kitabda Naxçıvanın ayrı-ayrı rayon və kəndlərində işlədilən …
Kitabda Naxçıvanın ayrı-ayrı rayon və kəndlərində işlədilən dialekt sözlər toplanmış, onların mənası dəqiqləşdirilmiş, işlənmə məqamları aydınlaşdırılımışdır. Toplanan bu sözlər dilimizin tarixini, xalqımızın çox-çox qədimlərə gedib çıxan keçmişini, həyatını, məişətini özündə əks etdirir. Belə sözləri dialekt və şivələrdən seçmək, onların semantikasını müəyyənləşdirmək dilimizin keçmişinə də işıq tutur, dil tariximizi öyrənmək üçün mühüm faktlar verir. Kitab mütəxəssislər və geniş oxucu kütləsi üçün nəzərdə tutlmuşdur.
Daha çox
Əlaqəli məqalələr(Google) |
| Nahcivan bölgesinin ekmek pişirme kültürü ve terminolojisi | MILLI FOLKLOR / Geleneksel Yayıncılık /Cild: 17 /N: 129 səh: 229-238 | Nuray Aliyeva | 4 | 2021 |
Makalede Nahcivan bölgesinde ekmek pişirme sanatı, bu …
Makalede Nahcivan bölgesinde ekmek pişirme sanatı, bu uğraşı alanına bağlı ritüeller ve Nahcivan ağızlarında bununla ilişkili kullanılan, Azerbaycan yazı dilinde mevcut olmayan kelimeler araştırılmıştır. Ekmek pişirmek insanların en eski uğraşı alanlarından biridir. Bu sanatının insanlığın tarihi kadar eski bir tarihi var. Onunla bağlı ritüeller Türk halklarında neredeyse aynı. Burada yalnız çok küçük farklılıklar kendini göstermekte. Her bölgenin kendine has ekmek çeşitleri var ve ayrı ayrı bölgelerde ekmek farklı yöntemlerle, bazılarında daha çok tandırda, bazılarında saçta, bazılarındaysa ocakta pişirilir. Bu zaman da çeşitli aletler kullanılır ki onların isimleri dil bilimi açısından oldukça dikkat çekici ve bölgeye has özellikleri ile seçilir. Nahcivan bölgesinde ekmek daha çok tandırda pişirilir. Bununla bağlı olarak tandır, bad, küfle; ekmeği hazırlarken kullanılan aletlerin adları duvah, verdene, irefete; ekmek çeşitlerinin isimleri eppek, urfa, kalın, nazik, böken, tapı, cad gibi Nahcivan ağızlarına has dil yapıları etimolojik açıdan araştırılmıştır. Araştırmamız neticesinde bu kelimelerin büyük bir çoğunluğunun ortak Türk kelimeleri olduğunu ve eskiden beri birçok Türk dillerinde kullanıldığını ifade edebiliriz. Nahcivan’da yapılan çok sayıda ekmek çeşitlerinin adlarını ifade eden kelimelerin Türk dillerinin söz yapısını zenginleştirmek açısından da önemli olduğunu söyleyebiliriz. Ayrıca bu araştırma sonucunda Nahcivan ağızlarında bu sanatla bağlı kullanılan ve günümüz Türkçesinde, diğer Türk dillerinin çoğunda rastlamakta olduğumuz ortak Türk kelimeleri ortaya çıkarılmış oldu. Nahcivan ağızları bu tür kelimelerle oldukça zengin ve Türkiye Türkçesi ağızlarıyla da …
Daha çox
Əlaqəli məqalələr(Google) |
| On the Shahbuz Accents of the Azerbaijani Language | Asian Social Science / Canadian Center of Science and Education /Cild: 7 /N: 12 səh: 192 | Nuray Aliyeva | 1 | 2011 |
The paper is devoted to the investigation …
The paper is devoted to the investigation of Shahbuz accents of the Azerbaijani language. The questions connected with the phonetics and morphology of the Shahbuz accents are investigated. It is determined that the syntactical differences show itself in the comparison with the literary language. The minority of these differences arise from the stability of the syntactic structure of the Azerbaijani language and its unity. The other reason is correct establishment of the Azerbaijani literary language on the basis of the national language. The author shows that there are few radical differences between the syntactic structure of the dialects and syntactic structure of the Azerbaijani literary language, but existing ones are not belong to one dialect and accent, belong either to dialect group or to the general dialects and accents of the Azerbaijani language. It is clear that Shahbuz accents are rich on both phonetic and grammatical aspects and is the product of long centuries. Here one can come across with many old words and expressions related to the growth way, life, welfare of the Azerbaijani language, these reflect the history of the Azerbaijani language. From this point of view, the study of the dialects and accents of the Azerbaijani language has a great significance. There are many similar and different aspects in relation with the literary language and other group of dialects or accents in Shahbuz accents.
Daha çox
Əlaqəli məqalələr(Google) |
| AHMED YESEVÎ'NİN DİVAN-I HİKMET ESERİNDE VE NAHÇIVAN AĞIZLARINDA KULLANILAN BİRKAÇ ORTAK TÜRKÇE KELİME HAKKINDA | Türkistan'dan Anadolu'ya İrfan Geleneği: Abdal Ata Sempozyumu səh: 198-207 | Nuray Aliyeva | 0 | 2024 | |
| NAHÇIVAN AĞIZLARINDA KULLANILAN-LAN,-LEN EKİ ÜZERİNE BİR İNCELEME | Comparative Turkish Dialects and Literatures / Ataturk University /Cild: 2 /N: 4 səh: 49-56 | Nuray Aliyeva | 0 | 2023 |
Nahçıvan ağızları Azerbaycan dilinin güney grubu ağızları …
Nahçıvan ağızları Azerbaycan dilinin güney grubu ağızları içerisinde kendine has özellikleri ile seçilmektedir. Burada yazı dilinde bulunmayan birçok durumla karşılaşıyoruz ki bunlardan biri de bölgenin Ordubat ağızlarında kullanılan değişlen, bişirlen, yoğurlan, yığışlan, suvarlan gibi edilgenlik fiilleridir. Bilindiği gibi -lan, -len eki isimlerden fiil türeten bir ektir. Fakat ağızlarda fiil kökleri de bu eki almaktadır. Ağızlarda bu tür alışılmışın dışında durumlarla karışlaşmaktayız. Nahçıvan ağızlarında -lan, -len eki fiil köklerine getirilerek edilgenlik anlamlı filler türetmektedir. Bu ek ağızlarda yazı dilndeki -ıl, -il, -ul, -ül ekinin yerine geçer ve fiil çatısı eki konumunda olduğu için fiil köklerine birleşmektedir. Araştırmamız gösteriyor ki Nahçıvanın Ordubat ağızlarında değişlen - değişilmek, bişirlen - pişirilmek, yoğurlan - yoğrulmak, yığışlan – yığılmak, toplanılmak, suvarlan – suvarılmak anlamında kullanılır.Yaptığımız araştırmanın sonucu olarak şunu söyleyebiliriz ki, Nahçıvan ağızlarının yapı bilgisi kendine has özellikleri ilə Azerbaycan dilinin diğer ağızlarından seçilir. Burada gözlemlediğimiz ve Azerbaycan dili ağızlarında bulunmayan özelliklerden biri de fiill köklerine eklenerek edilgenlik anlamı ifade eden -lan, -len ekidir. Değişlen, bişirlen, yoğurlan, suvarlan, yığışlan gibi kelimelerde görülen bu ek yazı dilinde isimlere eklene bildiği halde ağızlarda hem de fiillere eklenmektedir. Nahçıvan'ın Ordubat ağızlarında gözlemlediğimiz bu ağız olayı Türkiye Türkçesinin Erzurum, Erzincan, aynı zamanda Azerbaycan dilinin Urmiye ağızları ile ortak morfolojik özellik gibi tanımlanabilir.
Daha çox
Əlaqəli məqalələr(Google) |
| Classification Problems of the Azerbaijani Dialects | MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi / Kyrgyz-Turkish Manas University /Cild: 10 /N: Özel Sayı səh: 33-39 | Nuray Aliyeva | 1 | 2021 |
The article investigates the classification of Azerbaijani …
The article investigates the classification of Azerbaijani dialects. It shows that the study of the Azerbaijani dialects began in the 19th century. However, this work has become more widespread since the beginning of the 20th century. The prominent commentator of the classification, founded by F. Kocharli, B. Chobanzadeh, gave an outstanding speech by M. Shiraliyev. For the first time, he has grouped dialects and accents of the Azerbaijani with phonetic, morphological, lexical, and syntactic features, according to historical and geographical principles. The Shiraliyev’s classification has been widely used in Azerbaijani linguistics for many years. Further development of the field of dialectology and extensive dialectological researches made it necessary to revise M. Shiraliyev's classification. After the 1980s, this issue became more relevant, and linguists like G. Dorfer, E. Azizov, B.Rasuloglu, L. Johanson, J. Heyet, and M. Mammadli conducted classification of the living Azerbaijani dialects in the North and the South have made valuable comments. Studies show that Azerbaijani dialects can be grouped into three main groups by their common characteristics: the North-east dialect; western dialect; southern dialect. These groups also include the voices of Azerbaijanis living outside of the Republic of Azerbaijan - Iran, Iraq, and Georgia. In addition, there are transitional and mixed accents in which some features of the two dialects show themselves.
Daha çox
Əlaqəli məqalələr(Google) |
| Bread baking culture and terminology of nakhchivan region | MILLI FOLKLOR /Cild: 17 /N: 129 səh: 229-238 | Nuray Aliyeva | 0 | 2021 |
Əlaqəli məqalələr(Google) |
| NAHÇIVAN AĞIZLARINDA ARKAİK PİTİK VE EPBEK KELİMELERİNİN ETİMOLOJİSİ | Türkoloji Dergisi / Ankara University /Cild: 24 /N: 1 səh: 1-7 | Nuray Aliyeva | 0 | 2020 |
Nahçıvan bölgesinden toplanan metinlerden seçilen Azerbaycan yazı …
Nahçıvan bölgesinden toplanan metinlerden seçilen Azerbaycan yazı dili için arkaik sayılan pitik, epbek gibi kelimelerin ağızlarda yaşaması, dilin çok eskiye dayanan tarihinin göstergesidir. İlk anadilli eserlerimizde, eski destanlarımızda, folklor örneklerimizde, Türk dillerine ait lügatlerde, Türk dillerini araştıran araştırmacıların eserlerinde de bu kelimelerin geçmesi ve günümüzde Nahçıvanın farklı köylerinde kullanıldığı anlamda açıklanması şunu gösteriyor ki ağızlar dilin tarihini yaşatmaktadır. Çünkü bu kelimeler eski destanlarda, Azerbaycan dilinde yazılmış ilk mesnevi olan Destani Ahmet Harami'de Ali'nin Kıssa-i Yusuf eserinde de aynı anlamda kullanılmıştır. Arkaik kelimeleri tespit ederken onlara etimolojik yönden yaklaşmak önemlidir. Arkaik kelimeler adı değişmiş fakat kendisi günümüzde de mevcut olan eşya ve hadiseleri geçmişte ifade eden eski kelimelerdir.
Daha çox
Əlaqəli məqalələr(Google) |
| NAHÇIVAN AĞIZLARINDA HAYVANCILIKTA KULLANILAN KELİMELERİN ADLANDIRILIŞI ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME | Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi / Cengiz ALYILMAZ /Cild: 9 /N: 3 səh: 975-986 | Nuray Aliyeva | 0 | 2020 |
Makalede Nahçıvan ağızlarında büyük ve küçükbaş hayvanlara …
Makalede Nahçıvan ağızlarında büyük ve küçükbaş hayvanlara onların yaşına, cinsiyetine ve diğer özelliklerine göre verilen ilginç adlar olduğu gösterilmektedir. İnek, buzov, düye, azman, emlik, toklu, şişek, teke gibi Türk kökenli kelimelerin etimolojik açıdan araştırılması Türk dillerinin ortak tarihini incelemek için çok önemlidir. Makalede ayrıca, bu dil birimlerinin diğer Türk dillerinde, eski sözlüklerde ve folklor örneklerinde kullanım şeklinin de araştırılması sonucunda şunu söyleyebiliriz ki ağızlardaki hayvancılık kelimelerinde çok zengin dil malzemesi muhafaza edilmiştir. Nahçıvan ağızlarında yazı dilinde kullanılmayan çok sayıda hayvancılıkla ilgili sözcükler vardır; bunlar dilin zenginliğini ve geniş kullanım imkanlarını yansıtmaktadır.
Daha çox
Əlaqəli məqalələr(Google) |
| ЛЕКСИКА В НАХЧЫВАНСКИХ ДИАЛЕКТАХ И ГОВОРАХ | Актуальные научные исследования в современном мире / Общественная организация" Институт социальной трансформации" /N: 5-8 səh: 74-77 | Нурай Ядигаровна Алиева | 0 | 2020 |
Лексика Нахчыванского диалекта очень богата и является …
Лексика Нахчыванского диалекта очень богата и является плодом вековых традиций. В словарном составе диалекта мы встречаемся с такими словами, которые в прошлом использовались в древних письменных надписях Азербайджана, впоследствии архаизировались, но сохранились в диалектной лексике. Это в свою очередь доказывает древность этих слов и историческую принадлежность их к Азербайджанскому языку.
Daha çox
Əlaqəli məqalələr(Google) |
| THE INVESTIGATION PROBLEMS OF THE DIALECTS AND ACCENTS OF NAKHCHIVAN | PONTE International Journal of Science and Research / PONTE Editore & AISR Publisher /Cild: 75 /N: 7 | Nuray Aliyeva | 0 | 2019 |
The article has been devoted to the …
The article has been devoted to the investigation history of Nakhchivan dialects and accents. Learning process of Nakhchivan dialects and accents began from the 40th years of passed century. We can grouped such works in two stages: The first stage reflects 1940-1990th years that is begun the learning of the dialects and accents of the region and some works had done on this field. The second stage begins from 1990th years and continues till our time. This stage is more productivity than before. So the dialects and accents of Nakchivan is widely learnt in this period. Result of researches many voluminous investigations, monographs and books were written. These works are the value sources in learning the dialects and accents of the region. Here the author notes that related with the development of society, changing the life and welfare some of the words go out of the active lexicon, but they live in our dialects and accents as the witness of the history. Therefore widely researching of dialects and accents gives a new language facts to turkology science and language history.
Daha çox
Əlaqəli məqalələr(Google) |
| MEANING TYPES OF FRAZEOLOGICAL UNITS IN NAKHCHIVAN DIALECTS AND ACCENTS | Linguistic Researches /N: 2 | Nuray Aliyeva | 0 | 2019 |
Phraseological units in Nakhchivan dialects and accents …
Phraseological units in Nakhchivan dialects and accents of the Azerbaijani language were widely researched in the
Daha çox
Əlaqəli məqalələr(Google) |
| NAHÇIVAN TUZU ve BÖLGE AĞIZLARINDA TUZLA BAĞLI KULLANILAN İFADELER | TURAN-SAM / Sage Yayınları /Cild: 11 /N: 41 səh: 310-313 | Nuray Aliyeva | 0 | 2019 |
Nahçıvanda Azerbaycanın ve dünyanın en eski kaya …
Nahçıvanda Azerbaycanın ve dünyanın en eski kaya tuzu madenleri bulunmakta. Nahçıvanın bir yerleşim yeri gibi oluşmasının tarihi burada tuzun çıkarılması ile başlamıştır. Burada araştırmacılar tarafından bulunan tuzun elde edilmesinde kullanılmış taş aletler de bu madenlerin tarihinin çok eskilere dayandığını göstermekte. Tuzun çıkartılması ile birlikte Nahçıvan bölgesi gelişmeye başlamış ve dünyanın çeşitli yerlerinden tuz alışverişi için buraya gelenlerin de etkisiyle bölge hem kültürel, hem siyasal, həm de ekonomik anlamda gelişmiştir. Aynı zamanda tuzun çıkarıldığı yerde bir terapi merkezi de kurulmuş və buradaki tuz madenleri hem de şifa kaynağı olarak insanların kullanımına verilmiştir. Tuzu tedavi, gıda, nazardan ve kötü enerjiden korunma gibi çok farklı amaçlar için kullanan bölge insanı onunla ilgili çok sayıda folklor örnekleri de yaratmıştır. Halk inancına göre tuzu yere dökmek, onu israf etmek olmaz …
Daha çox
Əlaqəli məqalələr(Google) |
| NAHÇIVAN AĞIZLARINDA BAZI ORTAK TÜRKÇE AKRABALIK KELİMELERİ HAKKINDA | Türkoloji Dergisi / Ankara University /Cild: 22 /N: 2 səh: 1-13 | Nuray Aliyeva | 1 | 2018 |
Makalede Nahçıvan ağızlarında kullanılan akrabalık kelimeleri araştırılmıştır. …
Makalede Nahçıvan ağızlarında kullanılan akrabalık kelimeleri araştırılmıştır. Araştırma gösteriyor ki, Nahçıvan ağızları bu tür kelimeler açısından zengindir ve Azerbaycan yazı dilinde bulunmayan bazı akrabalıkla ilgili kelimeler (güvəy, dadaş, guba, dədə) bu ağızların söz varlığında muhafaza edilerek günümüze ulaşmıştır. Bu kelimeler çok eski olmakla birlikte Türk dillerinin tarihinin, eskiden günümüze geçirdiği evriminin ve birbirleri ile ilişkisinin öğrenilmesinde de çok önemlidir. Araştırma bu kelimelerin Türkiye Türkçesinde ve ağızlarında, diğer birçok Türk dillerinde de ortak kullanıldığını gösteriyor. Bazı kelimeler tamamıyla aynı anlamda ve şekilde kullanılırken bazıları da aynı fonetik şekilde farklı anlamlar taşımaktadır. Bu kelimeler Türk dillerinin çok eskilere dayanan ortak tarihinin bir göstergesidir. Makalede araştırılan, Nahçıvan ağızlarına dair akrabalık kelimeleri bir kez daha göstermektedir ki her ne kadar dillerimiz tarihin sonraki evrelerinde Farsça, Arapça, Rusça ve diğer Avrupa dillerinin etkisine maruz kalsa da ağızlarımız eski Türkçeyi kendi söz varlığında muhafaza etmiş ve günümüze kadar taşımıştır. Bu kelimelerin incelenmesinin sonucunda Türk halklarında akrabalık ilişkilerinin çok güçlü olduğu gerçeğini de ortaya koymaktadır. Bu kelimelerin neredeyse aynı denilebilecek fonetik şekillerde eski yazıtlarda ve destanlarda mevcut olması dillerimizin çok eskiden beri sabitleşmiş söz varlığının olduğunu da göstermektedir.
Daha çox
Əlaqəli məqalələr(Google) |
| О ПРОИСХОЖДЕНИИ НЕКОТОРЫХ ДИАЛЕКТИЗМОВ В НАХЧЫВАНСКИХ ДИАЛЕКТАХ И ГОВОРАХ | Актуальные проблемы гуманитарных и естественных наук / Общество с ограниченной ответственностью «Институт стратегических исследований» /N: 1-2 səh: 23-25 | НЯ Алиева | 0 | 2018 |
Лексика Нахчыванского диалекта очень богата и является …
Лексика Нахчыванского диалекта очень богата и является плодом вековых традиций. В словарном составе диалекта мы встречаемся с такими словами, которые в прошлом использовались в древних письменных надписях Азербайджана, впоследствии архаизировались, но сохранились в диалектной лексике. Это в свою очередь доказывает древность этих слов и историческую принадлежность их к Азербайджанскому языку.
Daha çox
Əlaqəli məqalələr(Google) |
| Архаизмы в словарном составе нахичеванских диалектов и говоров | Вестник Дагестанского государственного университета. Серия 2: Гуманитарные науки / Федеральное государственное бюджетное образовательное учреждение высшего образования «Дагестанский государственный университет» /Cild: 33 /N: 2 səh: 69-74 | НЯ Алиева | 0 | 2018 |
Выявленные в нахичеванских диалектах и говорах архаизированные …
Выявленные в нахичеванских диалектах и говорах архаизированные для современного языка лексические единицы типа алчах, ары, яшмах, язы, ганрылмах, питик, эппек, йей, гюз, дишетмек свидетельствуют о древности азербайджанского языка. Употребление этих слов в ранних произведениях на родном языке, в древних эпосах, фольклорных образцах, древнетюркских словарях, в работах исследователей-языковедов в том значении, которое мы зафиксировали в разных селениях Нахичевани, еще раз показывает, что, как и во всех других языках, в азербайджанском диалекты и говоры хранят в себе историю языка. Эти слова в древних тюркских языках, в эпосе «Китаби Деде Коркут», произведениях Насими, Физули, Хатаи, в «Дастани-Ахмед Харами», «Гиссеи Юсуфе» были употреблены в тех же значениях. Примеры из этих произведений приведены не случайно. При выявлении устаревших слов надо опираться на принцип историзма, подходить к слову с исторической точки зрения. Архаизмы имеют большое значение для внутреннего обогащения языка. Большая часть этих слов по происхождению является тюркскими словами, которые впоследствии были заменены персидско-арабскими. Возвращение в язык архаизмов в тех значениях, в которых они использовались в старину, или же в современной семантической интерпретации свидетельствует о тенденциях развития лексико-семантической системы азербайджанского языка. В этом плане наши диалекты и наречия, в которых сохраняются эти слова, являются ценным источником.
Daha çox
Əlaqəli məqalələr(Google) |
| АРХАИЗМЫ В СЛОВАРНОМ СОСТАВЕ НАХЧЫВАНСКИХ ДИАЛЕКТОВ И ГОВОРОВ | Türkoloji / Hoca Ahmet Yesevi Uluslararası Türk-Kazak Üniversitesi /N: 86 səh: 14-23 | Nurai Alieva | 0 | 2017 |
Нахчыванские диалекты и говоры являются ценным источником …
Нахчыванские диалекты и говоры являются ценным источником в изучении истории азербайджанского языка. Архаизмы, имеющиеся в словарном составе диалекта, хранят в себе интересные языковые факты. Слово, вытесненное из литературного языка, может долгое время существовать в диалектной лексике. Диалекты и говоры, оберегая эти слова, доводят их до наших дней. Выявление и изучение таких слов имеет большое значение. Выявленные из нахчыванских диалектов и говоров архаизированные для современного языка такие лексические единицы, как алчах, ары, яшмах, язы, ганрылмах, питик, эппек, йей, гюз, дишетмек, свидетельствуют о древности языка.
Daha çox
Əlaqəli məqalələr(Google) |
| ФРАЗЕОЛОГИЯ НАХЧЫВАНСКОГО ДИАЛЕКТА | Актуальные проблемы гуманитарных и естественных наук / Общество с ограниченной ответственностью «Институт стратегических исследований» /N: 10-2 səh: 32-34 | НЯ Алиева | 0 | 2017 |
В статье подробно исследованы фразеологические словосочетания, употребляющиеся …
В статье подробно исследованы фразеологические словосочетания, употребляющиеся в Нахчыванском диалекте Азербайджанского языка. Указывается, что эти словосочетания являются богатым языковым материалом, который объединил в себе национальные особенности народа и отражает род занятий, формы хозяйствования, традиции и обычаи населения региона. Отмечено, что Нахчыванский диалект обладают своеобразной фразеологией, которая отличает их от литературного языка и это играет важную роль в обогащении Азербайджанского литературного языка.
Daha çox
Əlaqəli məqalələr(Google) |
| Пословицы и поговорки как фразеологические единицы в Нахчыванском диалекте | International scientific review / ООО «Олимп» /N: 3 (13) səh: 122-124 | Нурай Ядигаровна Алиева | 0 | 2016 |
В статье подробно исследованы пословицы и поговорки …
В статье подробно исследованы пословицы и поговорки как фразеологические единицы, употребляющиеся в Нахчыванском диалекте Азербайджанского языка. Указывается, что пословицы и поговорки являются богатым языковым материалом, который объединил в себе национальные особенности народа и отражает род занятий, формы хозяйствования, традиции и обычаи населения региона. Отмечено, что Нахчыванский диалект обладает своеобразной фразеологией, которая отличает их от литературного языка и это играет важную роль в обогащении Азербайджанского литературного языка.
Daha çox
Əlaqəli məqalələr(Google) |
| Фразеологические единицы в Нахчыванском диалекте | Архивариус / Serenity-Group /N: 2 (6) səh: 61-63 | Нурай Ядигаровна Алиева | 0 | 2016 |
В статье подробно исследованы фразеологические словосочетания, употребляющиеся …
В статье подробно исследованы фразеологические словосочетания, употребляющиеся в Нахчыванском диалекте Азербайджанского языка. Указывается, что эти словосочетания являются богатым языковым материалом, который объединил в себе национальные особенности народа и отражает род занятий, формы хозяйствования, традиции и обычаи населения региона. Отмечено, что Нахчыванский диалект обладают своеобразной фразеологией, которая отличает их от литературного языка и это играет важную роль в обогащении Азербайджанского литературного языка.
Daha çox
Əlaqəli məqalələr(Google) |
| Варваризмы, перешедшие в нахичеванский диалект из русского языка | В мире науки и искусства: вопросы филологии, искусствоведения и культурологии / АНС «СибАК» /N: 3 (46) səh: 73-76 | Нурай Ядигаровна Алиева | 0 | 2015 |
В статье исследуется словарный состав нахичеванского диалекта …
В статье исследуется словарный состав нахичеванского диалекта азербайджанского языка, слова, перешедшие в него из русского языка, показано, что эти слова не вошли в лексический состав языка, они используются только в говорах, в искаженной, соответствующей закономерностям данного говора форме.
Daha çox
Əlaqəli məqalələr(Google) |
| LITERARY LANGUAGE AND SPOKEN LANGUAGE | Современные проблемы гуманитарных и естественных наук səh: 199-202 | НЯ Алиева | 0 | 2015 |
Comprehensive study of the independent Republic of …
Comprehensive study of the independent Republic of Azerbaijan, approach to it on the level of modern requirements is one of the most important issues facing the Azerbaijan linguistics as well as all other fields of science. The history of the language is closely connected with the history of the people and nation. The language is the most powerful tool in human life for expression of thoughts. Every nation has only one language and it is called the national language. Initially Azerbaijan language existed in the form of dialects and patois as well as the other languages. Later, however, as a result of development of society and at the same time of the language formed the national language. It is known that all members of every people or nation can not use the national language the same way and according to the same rules. For example, intellectuals, especially scientists and writers, tend to use language more skillfully …
Daha çox
Əlaqəli məqalələr(Google) |
| Положение Нахчыванского диалекта в азербайджанской диалектологии | Актуальные проблемы гуманитарных и естественных наук / Общество с ограниченной ответственностью «Институт стратегических исследований» /N: 5 səh: 222-224 | НЯ Алиева | 0 | 2013 |
Диалектом называют языковую систему, которая служит средством …
Диалектом называют языковую систему, которая служит средством общения небольшой территориально замкнутой группы людей, обычно–жителей одного или нескольких населенных пунктов сельского типа. В этом значении термин «диалект» синонимичен термину «говор». Понятие диалект и говор отличается от литературного языка со своими фонетическими, грамматическими и лексическими свойствами. Научные факты и источники утверждают что, тюркский диалект существовал еще на 7 веке. Позднее в результате некоторых перемещений, географических факторов происходящее в истории, эти говоры прошли путь развития и в одиннадцатом веке постепенно сформировались говоры отличающееся друг от друга. Следует отметить что, говоры каждого народа отражает в себе образа жизни того или иного народа (Чобанзаде стр. 161). То же самое можно сказать о диалектах и говорах нашего современного языка. Таким образом, диалектическая единица богатый языковой материал включающий в себе национальные свойства какого либо народа. Тот же материал отражает в себе образа жизни, занятие и географические условия региона. И этот регион, люди проживающие здесь могут создать у нас определённое впечатление. Диалектические единицы употребляемые в диалектах и говорах определённым образом отличающиеся от литературного языка имеют важную роль в обогащении и образовании литературного языка. Эти единицы носят важное значение в обогащении словарного состава языка. Одну часть современной …
Daha çox
Əlaqəli məqalələr(Google) |
| Варваризмы, перешедшие в нахичеванский диалект из русского языка | Актуальные проблемы гуманитарных и естественных наук / Общество с ограниченной ответственностью «Институт стратегических исследований» /N: 5 səh: 169-171 | НЯ Алиева | 0 | 2012 |
В статье исследуется словарный состав Нахичеванского диалекта …
В статье исследуется словарный состав Нахичеванского диалекта Азербайджанского языка, слова, перешедшие в него из русского языка, и показано, что эти слова не вошли в лексический состав языка, они используются только в говорах в искаженной, соответствующей закономерностям данного говора форме.
Daha çox
Əlaqəli məqalələr(Google) |